Wat hoë bloeddruk veroorsaak en wat om daaraan te doen
Wat is hoë bloeddruk (hipertensie)? Dit is ‘n algemene toestand wat die liggaam se are affekteer. As jy aan hoë bloeddruk ly, plaas jou bloed te veel druk op jou arteriële wande en dit dwing jou hart om harder te werk om bloed deur jou liggaam te pomp. Hoë bloeddruk kan lei tot ernstige gesondheidskwessies, soos hartsiektes of beroerte.
Bloeddruk kan in vyf kategorieë verdeel word, naamlik:
- Normale bloeddruk: 120/80 mm Hg of laer
- Verhoogde bloeddruk: Bo:120 – 129 mm Hg, Onder: minder as 80 mm Hg
- Stadium 1 hipertensie: Bo:130 – 139 mm Hg, Onder:80 – 89 mm Hg
- Stadium 2 hipertensie: Bo:140 mm Hg of hoër, Onder:90 mm Hg of hoër
- Hipertensiewe krisis: Bo: hoër as 180 mm Hg, Onder: hoër as 120 mm Hg
Die boonste getal meet sistoliese bloeddruk – die druk in jou are wanneer jou hart klop. Die onderste getal meet diastoliese bloeddruk – die druk in die are terwyl die hart tussen slae in rus is.
Die meeste mense wat hoë bloeddruk het, toon geen simptome nie, maar sommige mense doen en hierdie simptome kan insluit:
- Hoofpyne
- Kort van asem
- Neusbloeding
Die enigste manier om te weet of jy aan hoë bloeddruk ly, is om jou bloeddruk te laat meet, verkieslik deur mediese personeel.
Wat veroorsaak hoë bloeddruk?
Die presiese oorsake van hoë bloeddruk is onbekend, maar daar kan verskeie faktore wees wat ‘n rol speel, byvoorbeeld:
- Ouderdom: Die risiko van hoë bloeddruk neem toe met ouderdom.
- Sekere chroniese toestande: Niersiekte, diabetes en slaapapnee kan bydra.
- Drink te veel alkohol: Verhoog veral onder mans die bloeddruk.
- Familiegeskiedenis: Hoë bloeddruk kan oorerflik wees.
- Hoë natriumvlakke: Te veel sout laat die liggaam water behou en verhoog bloeddruk.
- Gebrek aan oefening: Onaktiwiteit verhoog risiko en hartklop.
- Lae kaliumvlakke: Kalium help soutvlakke reguleer.
- Vetsug: Verander bloedvate en niere, wat bloeddruk beïnvloed.
- Swangerskap: Kan bloeddruk verhoog.
- Ras: Swart mense is meer geneig tot hoë bloeddruk en op jonger ouderdomme.
- Stres: Verhoog korttermyn bloeddruk en veroorsaak slegte gewoontes.
- Tabakgebruik of e-sigarette: Verhoog bloeddruk en beskadig bloedvate.
Onbeheerde hoë bloeddruk kan lei tot:
- Hartaanval of beroerte: Are verhard en kan tot ernstige gevolge lei.
- Aneurisme: Bloedvate kan verswak en bars – lewensgevaarlik.
- Hartversaking: Die hart werk harder en verswak oor tyd.
- Nierprobleme: Bloedvate in die niere kan beskadig raak.
- Oogprobleme: Bloedvate kan skeur en sig beïnvloed.
- Veranderinge met geheue en begrip: Kan denke en leervermoë beïnvloed.
- Demensie: Bloedvloei na die brein kan beperk word.
Wat jy kan doen om hoë bloeddruk te voorkom of te beheer
Daar is baie leefstylveranderinge wat jy kan maak wat jou bloeddruk kan verlaag, soos:
- Oefen dertig minute per dag, ongeveer vyf dae per week.
- Stop met slegte gewoontes soos rook.
- Eet ‘n gesonder dieet. Beperk jou natrium- en alkoholinname.
- Handhaaf ‘n gesonde gewig.
- Beheer jou stresvlakke.
Bo en behalwe die leefstylveranderinge, sal sommige mense ook voorgeskrewe medikasie moet neem.
Samevatting
Hoë bloeddruk is ‘n ernstige probleem wat tot baie gesondheidskomplikasies lei. Daar is ‘n magdom dinge wat hipertensie veroorsaak, maar daar is ook baie gewoontes wat jy kan toepas om jou bloeddruk te verlaag. Jy kan jou bloeddruk bestuur deur medikasie en gesonde gewoontes.
